Skip to content

Nieuws

Vandaag heb ik de Netwerkontwikkeling bijgewerkt en uitgebreid. In de afgelopen maanden zijn sommige kaartjes al een keer bijgewerkt aan de hand van nieuwe gegevens, waardoor de openstelling van een aantal wegen en ongelijkvloerse aansluitingen beter te dateren waren. Bij deze huidige update zijn alle kaartjes van 1940 tot en met 2019 weer vernieuwd.

In deze nieuwe update zijn twee nieuwe wegen opgenomen, namelijk de N374 Borger - Stadskanaal en de hele N375. Beide wegen zijn destijds grotendeels als autoweg aangelegd en later weer afgewaardeerd.

De N375 Meppel - Eursinge was onderdeel van het provinciale autowegenplan uit 1956. De rondweg om Meppel werd gezien als onderdeel van de Oost-Westverbinding vanuit de Noordoostpolder via Meppel en Hoogeveen naar de Duitse grens. Een belangrijke autoweg dus, die na de aanleg van de A28 tussen Meppel en Hoogeveen echter veel aan nut verloor.

De N374 Borger - Stadskanaal was bedacht als schakel in de verbinding tussen de nooit aangelegde rijksweg 6 bij Wilhelminaoord en de Emslandlinie bij Dörpen in Duitsland. Deze autowegverbinding zou van Wilhelminaoord naar Beilen, Borger en Stadskanaal lopen, en van daaruit bij Bourtange de Duitse grens oversteken. Hoewel er zeer concrete plannen zijn geweest voor deze autoweg, zijn veruit de meeste delen niet verder gekomen dan de tekentafel.

In de Netwerkontwikkeling is nu mooi te zien wanneer deze restanten van grootse plannen zijn ontstaan.

Het is deze maand 10 jaar geleden dat ik het onderzoek naar de geschiedenis van het Drentse rijks- en provinciaal wegennet begon, als scriptie ter afsluiting van de studie BSc Landgebruiksplanning aan de Wageningen Universiteit. Voor mij was het onderzoek eigenlijk een groots hobbyproject waarmee ik ook nog studiepunten kon verdienen. Ik kon in dit onderzoek namelijk mijn grootste interesses combineren: (landschaps)geschiedenis en verkeer en vervoer.

Al na een paar bezoekjes aan het Drents Archief dijde het onderzoek door de veelheid aan informatie flink uit, en daarmee de tijdsplanning. Door persoonlijke omstandigheden kwam het onderzoek bovendien na enkele maanden tot een abrupte stilstand. Pas na enige tijd kon ik het onderzoek weer langzaam hervatten en ruim 2 jaar na de start van het onderzoek was de scriptie in 2011 klaar.

Maar zoals gebruikelijk bij het doen van onderzoek: pas als je een onderzoek hebt afgerond, weet je pas wat je allemaal nog niet weet. Door de jaren heen heb ik het onderzoek daarom hobbymatig voortgezet. De globale lijn van de ontwikkeling van het Drentse rijks- en provinciaal wegennet was in de scriptie neergelegd, nu werd het tijd om de totstandkoming van de wegen nader uit te diepen. Talloze uren in online krantenarchieven hebben een schat aan informatie opgeleverd voor de Dossiers.

In 2016 heb ik in een paar weken tijd deze website gebouwd, waarmee ik eindelijk  alle verzamelde informatie publieksvriendelijk kon presenteren. Bovendien kon ik ook de na 2011 opgedane nieuwe inzichten in de Geschiedenis verwerken.

Momenteel gaat achter de schermen mijn aandacht uit naar sporen van geplande tracés in ruilverkavelingen. Ik heb de beschikking gekregen over een digitaal kadastraal bestand met de geschiedenis van percelen uit de periode 1950-2010, met uitzondering van de percelen die er lagen vóór ruilverkaveling. Hierin zit een  enorme schat aan informatie over niet-gerealiseerde wegtracés, die vooral tijdens ruilverkavelingen zijn gereserveerd. In de toekomst zal ik daaraan op deze website nog een keer uitgebreid aandacht schenken.

Ten slotte nog dit: in 10 jaar tijd is er veel gebeurd. Zo zijn er inmiddels helaas ook mensen overleden die inhoudelijk hebben bijgedragen aan het onderzoek. Hierbij wil ik speciaal noemen ir. Cor Heegstra (overleden 14-03-2014), 32 jaar werkzaam geweest bij de Provinciale Waterstaat Drenthe, en mijn scriptiebegeleider dr.ir. Rinus Jaarsma (overleden 26-07-2018), 47 jaar docent en onderzoeker geweest aan de Wageningen Universiteit. Laten we de herinneringen aan hen, en wat zij in hun werk voor het (Drentse) wegennet betekend hebben, levend houden!

De planning en aanleg van het Drentse provinciaal en rijkswegennet was en is mensenwerk. In de loop der jaren hebben medewerkers van Provinciale Waterstaat Drenthe en Rijkswaterstaat Drenthe in artikelen verslag gedaan van de projecten waarbij zij betrokken zijn geweest.

Deze artikelen zijn bijvoorbeeld verschenen in het vakblad Wegen, uitgegeven door Vereniging het Nederlands Wegencongres, en de jaarverslagen van Provinciale Waterstaat Drenthe. Beide organisaties zijn inmiddels al jaren geleden opgegaan in andere organisaties.

Het zou erg jammer zijn om deze uiterst interessante artikelen ongelezen te laten verstoffen in archieven. Daarom biedt Deur Drenthe de geïnteresseerde lezer de gelegenheid om kennis te nemen van deze monumenten uit het verleden, uit bewondering en ter nagedachtenis aan degenen die het Drentse wegennet door de jaren heen hebben vormgegeven.

Het betreft in totaal 12 artikelen, die op de pagina Artikelen te lezen zijn. Dit zijn 8 scans uit het tijdschrift Wegen en 4 zo exact mogelijk nagemaakte artikelen uit de jaarverslagen van Provinciale Waterstaat Drenthe.

 

Het is even stil geweest, maar ondertussen heb ik ook de hoofdstukken 2, 3 en 4 bijgewerkt en in hoofdstuk 5 enkele tekstuele aanpassingen gedaan. In plaats van wegnummers worden de wegen van het provinciale autowegenplan uit 1956 en het herziene plan van 1960 vooral genoemd als de Noord-Zuidverbinding (weg 13) en de Oost-Westverbinding (weg 15 en 16). Ik hoop dat hiermee de structuur van het destijds geplande wegennet duidelijker tot uitdrukking komt in de tekst.

In alle drie bijgewerkte hoofdstukken is ook nieuwe informatie in de tekst verwerkt, nog steeds naar aanleiding van mijn archiefbezoek van inmiddels alweer een half jaar geleden. Naast een aantal tekstuele verbeteringen zijn dit de belangrijkste toevoegingen:

  • Hoofdstuk 2: uitgebreidere informatie over de herziening in 1960 van het provinciaal autowegenplan uit 1956 en de (her)traceringen in het kader daarvan.
  • Hoofdstuk 3: korte beschrijving van de vooroorlogse plannen (1939) voor de verbetering van rijksweg 34 toegevoegd en hoe weinig daarvan is terechtgekomen. Daarnaast ook iets meer informatie over het tracé van rijksweg 33 Oosterwolde – Assen – Gieten zoals dat in 1963 is vastgesteld.
  • Hoofdstuk 4: uitgebreidere informatie over de reconstructies van de wegen rondom Schoonebeek medio jaren vijftig.

Ondertussen heb ik ook na zitten denken over een vervolg op hoofdstuk 10. Hoofdstuk 11 zal waarschijnlijk in het teken staan van de impuls die het Drentse wegennet de afgelopen jaren heeft gekregen, en de komende jaren nog zal krijgen, mede als gevolg van het Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn (RSP). Aangezien het RSP nog loopt tot 2020, zal hoofdstuk 11 naar verwachting nog wel vijf jaar op zich laten wachten.

Dat betekent natuurlijk niet dat deze website tot die tijd wordt bevroren. Ik heb nog allerlei plannen en ideeën, dus houd deze website in de gaten en volg @DeurDrenthe op Twitter!

Naar aanleiding van mijn recente archiefbezoek heb ik hoofdstuk 5 bijgewerkt, met nieuwe en uitgebreidere informatie over het Rijkswegenplan 1968 (inclusief kaart), en de geplande autowegen T11 Elp - Westerbork - Beilen (alternatief voor N374) en T14 Hijken - Dieverbrug - Frederiksoord (alternatief voor N855). Ook heb ik de dossiers van de  N374 en N855 aangevuld.

Tussen 1966 en 1972 waren deze wegenplannen uiterst serieus. De T11 zou een nieuw ongelijkvloers autowegtracé krijgen tussen het Elpermeer en via de noordoever van de Beilerstroom bij Klatering op de N381 aantakken. Ongelijkvloerse aansluitingen waren voorzien ter hoogte van de Hoofdstraat ten zuiden van Zwiggelte en ter hoogte van de Oelmerstraat ten noorden van Elp.

De T14 zou nabij de Vorrelveenseweg aftakken van de N381 en vanaf daar vrijwel in een rechte lijn naar Eemster lopen, daar afbuigen richting het westen. Ten zuiden van Dieverbrug zou de weg een ongelijkvloerse aansluiting op de N371 krijgen. Vanaf de Drentsche Hoofdvaart zou de weg westwaarts naar Frederiksoord leiden. Er was een ongelijkvloerse aansluiting voorzien tussen de Wittelterweg en Steenwijkerweg, waar ter vervanging van beide wegen een nieuwe ontsluitingsweg naar Diever aangelegd zou worden. In Frederiksoord zou de weg rechtdoor lopen en overgaan in wat nu de N353 is, met een ongelijkvloerse aansluiting op de N855.

Van deze hele weg is uiteindelijk niet meer terechtgekomen dan een sloot in de ruilverkaveling Diever, parallel aan de Wapserveensche Aa ten zuiden van Wapse...